موزه طبیعت و حیاتوحش دارآباد تهران در نخستین سالهای دهه هفتاد، به همت پدر علم تاکسیدرمی ایران مرحوم آقای دکتر هدایتاله تاجبخش و همراهی رئیس وقت کمیسیون ماده پنج شهرداری تهران آقای مهندس کمال عظیمینیا، تاسیس گردید. این موزه اکنون از اعضای شورای بینالمللی موزهها و نیز کمیسیون آموزش اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) است. متاسفانه پس از درگذشت مرحوم آقای دکتر تاجبخش در سال 1401، کارگاه تاکسیدرمی موزه نیز از ادامه فعالیت و پیشبرد اهداف خود بازماند.
پس از سالها تلاش و پیگیریهای مکرر اعضای هیئت مدیره انجمن ترویج حفاظت و مدیریت پایدار حیاتوحش، کارگاه تاکسیدرمی موزه طبیعت و حیاتوحش دارآباد در دیماه سال 1403 با مدیریت آقای دکتر عبداله سالاری، که خود فارغالتحصیل دکتری تخصصی اکولوژی و مدیریت حیاتوحش هستند، بازگشایی و آغاز به فعالیت نمود. گسترش علوم و فنون تاکسیدرمی، فراهمآوردن بستر مناسب پژوهشی برای محققان، دانشجویان و علاقهمندان به حیاتوحش، اجرا و بهرهمندی از بهترین مواد و روشهای تاکسیدرمی جهت ماندگاری بهتر نمونهها و ساماندهی، تکمیل و توسعه نمایشگاههای موزه دارآباد در جهت آموزش عموم، از اهداف اصلی انجمن ترویج حفاظت و مدیریت پایدار حیاتوحش از بازگشایی مجدد کارگاه تاکسیدرمی میباشد.
واژه تاکسیدرمی از ترکیب واژه یونانی taxis به معنی آراستن و derma به معنی پوست، بهوجود آمده است و نخستین بار این واژه در سال 1803 توسط Louis Dufresne تعریف گردیده است. برخی محققان ظهور علم تاکسیدرمی را مصادف با قرن شانزدهم میدانند. نخستین اقدامات برای تاکسیدرمی نمونهها در قرن 16، توسط شخصی هلندی تحت نظر یک شیمیدان بوده است که پوست از نمونه پرندهای جدا، فیکس و در یک پوزیشن ایستاده آراسته شده است. اما اغلب محققان بر این باورند که آغاز علم تاکسیدرمی را بایستی متعلق به قرن 18 دانست. نشر کتب، پروتکلها و راهنماهای متعدد در این عصر، میتواند پشتوانهای محکم برای این فرضیه محققان باشد.
تاکسیدرمی علم و هنر حفظ و بازیابی نمونههای بیجان جهت نگهداری طولانیمدت است که نیاز به درک عمیق تاکسیدرمیست از مورفولوژی و آناتومی گونههای جانوری دارد. تاکسیدرمی ابزاری برای درک تفاوتهای ساختاری گونهها و طبقهبندی علمی گونههای جانوری است. در واقع، نقش تاکسیدرمی در شکلگیری مفهوم تکامل، یکی از مهمترین و اساسیترین نقشهای آن است. درک و تعریف نظریه تکامل بدون تاکسیدرمی برای پروفسور چارلز داروین، مشهورترین زیستشناس تکاملی، نیز عملا غیرممکن بود. داروین نمونههای جمعآوری شده طی سفرهای خود با استفاده از آموختههای خود از تاکسیدرمیستها در جوانی، تاکسیدرمی نموده و مورد مطالعه قرار میداد.
نمونههای تاکسیدرمیشده در موزههای تاریخ طبیعی، کلید حل بسیاری از ابهامات زیستشناسان و اکولوژیستها هستند. این نمونهها گذر به ادوار گذشته و مرور وقایع را امکانپذیر میسازند. علاوهبراین، تاکسیدرمی نمونههای جانوری و نمایش آنها، نقشی بسیاری مهم و کلیدی در زمینه آموزش عموم در ارتباط با شناخت حیاتوحش و ارزش حفاظتی آنان ایفا میکند. شناخت گونههای جانوری برای بسیاری از اشخاص علاقهمند تنها از طریق مراجعه به موزههای تاریخ طبیعی، امکانپذیر میگردد.
از کلیه علاقهمندان دعوت میشود جهت شرکت در دورههای آموزشی کارگاه تاکسیدرمی موزه دارآباد، به اینستاگرام کارگاه تاکسیدرمی (ID: darabad.taxidermy) مراجعه و مشخصات خود را ارسال فرمایند.