آفرودسواری (Off-roading) یا بیراهه‌نوری که با استفاده از خودروهای دودیفرانسیل در بستر طبیعت صورت می‌گیرد، طی سالیان اخیر بسیار مورد توجه و استقبال عموم واقع شده است. علی‌رغم توسعه و پیشرفت روزافزون خودرروهای مخصوص بیراهه‌نوری، در امر مدیریت بیراهه‌نوری در راستای حفظ محیط زیست، می‌توان اظهار داشت که طی سالیان اخیر اقدام مدیریتی موثری صورت نگرفته است و اغلب نظارتی نیز بر این امر وجود ندارد.
انجمن ترویج حفاظت و مدیریت پایدار حیات وحش در تاریخ 14 و 15 تیرماه سال جاری همایشی تحت عنوان «بیراهه‌نوردی مسئولانه» در راستای آموزش و دانش‌افزایی در موزۀ دارآباد تهران، برگزار نمود. موضوعاتی همچون تاثیرات بیراهه‌نوردی بر محیط زیست، بررسی تجارب سفرها و اصول و راهکارهای مدیریتی مورد استفاده توسط سایر کشورها در راستای حفظ محیط زیست، از جمله مباحث محوری همایش بودند. دکتر عبداله سالاری، مدیرعامل انجمن ترویج حفاظت و مدیریت پایدار حیات وحش، در ابتدای سخنرانی خود هدف از برگزاری همایش را شناسایی مشکلات در حوزه محیط زیست و ایجاد تعامل موثر عنوان نمود که چنانچه مورد غفلت واقع گردند، به صورت غیرضابطه‌مند و مخرب صورت خواهند پذیرفت.
بر اساس مطالعاتی که در اغلب نقاط جهان صورت گرفته است، تعیین و معرفی مسیر مخصوص جهت بیراهه نوردی را، می‌توان مهمترین گام در مدیریت آن جهت تقلیل اثرات سوء آن بر شمرد. معرفی این مسیر نیازمند شناخت کامل از توپوگرافی و شیب منطقه، نوع خاک و درجۀ فرسایش‌پذیری آن، زمین‌شناسی، اقلیم، پوشش گیاهی، حیات وحش و زیستگاه‌های آنها و زون‌بندی منطقه دارد. در واقع با آگاهی کامل از فاکتورهای مذکور و با استفاده از رویکردهای مدلسازی، می‌توان تعیین نمود کدام منطقه حساسیت کمتری نسبت به حضور گردشگران و تردد آنها با استفاده از خودروهای دودیفرانسیل دارد. مسیری که به طریق کارشناسی‌شده تعیین می‌گردد، قطعا دارای فاصله‌ای امن نسبت به پهنه‌های آبی منطقه، زیستگاه‌ها و رویشگاه‌های گونه‌های حساس و حمایت‌شده، خواهد بود.
در ایران تاکنون مطالعات بسیار محدودی در زمینۀ معرفی مسیرهای دارای توان مناسب جهت بیراهه‌نوردی صورت گرفته است که در این خصوص می‌توان به مطالعۀ واعظی‌نژاد و همکاران در سال 2023، اشاره نمود. مقالۀ نامبرده به طراحی مسیرهای گردشگری در منطقۀ حفاظت‌شده و پارکملی ساریگُل در استان خراسانِ شمالی پرداخته است. دو مسیر، یکی جهت گردشگری بدون استفاده از وسیلۀ نقلیه و به صورت پیاده‌روی در جنوبِ غربی منطقۀ مطالعاتی حدفاصل روستای ایزه به آبشار ایزه و دیگری به منظور گردشگری با استفاده از خودروهای دودیفرانسیل در شمالِ شرقی منطقه، حدفاصل دو روستای قلعه سفید و گنجدان، معرفی شده است.
تشدید فرسایش خاک، آیجاد آلودگی گردوغبار، تخریب بستر رودخانه‌ها و آلودگی آنها، تخریب پوشش گیاهی، تخریب زیستگاه، ایجاد ترس در حیات وحش، تغییر قلمروها و یا حتی ترک زیستگاه توسط آنها، ورود به مناطق ممنوعه و قاچاق حیات وحش و … برخی از تاثیرات بیراهه‌نوردی از مسیرهای دلخواه و غیرکارشناسی‌شده هستند.
تدوین برنامه مدیریتی بیراهه‌نوردی در هر منطقه بایستی با محوریت حفاظت محیط زیست صورت پذیرد و منافع جوامع محلی مسکون نیز در آن لحاظ گردد. برنامه مذکور علاوه بر معرفی مسیرهای کارشناسی‌شده، بایستی محدودیت‌هایی در خصوص تعداد و زمان ورود و خروج خودروهای ورودی و یا حتی ممنوعیت فصلی در نظر داشته باشد. استفاده از ظرفیت جوامع بومی به عنوان راهنمای مسیر، می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد امنیت بیشتر و همینطور جلوگیری از ورود به مناطق ممنوعه و اشتغالزایی و ارتقای معیشت جوامع مسکون گردد. ارتقای سطح آگاهی علاقه‌مندان به بیراهه‌نوری به مباحث محیط زیستی، می‌تواند از بروز رفتارهای ناآگاهانه اشخاص که خود از حامیان محیط زیست هستند، جلوگیری به عمل آورد.
